ÇÖLYAK HASTALIĞINDA BESLENME
Çölyak tanısı alan bir kişinin tek tedavisi glutensiz bir diyettir. Glutensiz bir diyetin uygulanması süresince çölyak hastasının genellikle bir şikayeti olmaz ve beslenme tarzının değiştirilmesinin ardından şikayetler kısa bir sürede belirgin bir şekilde azalır.
Çölyak hastalığı ince bağırsağın, ‘gluten’ adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen alerjisi ve hassasiyetidir. Alınan besin, ince bağırsakta bileşenlerine ayrıştırılıp bağırsak mukozası üzerinden kana karışır. Vücudumuzun yeterince besin alabilmesi, ince bağırsakta çok sayıda bulunan ve villus çıkıntıları olarak adlandırılan kıvrımlar tarafından sağlanır. Çölyak hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülürler. Böylece bağırsak yüz ölçümü gittikçe azalır ve alınan besinler emilemez hale gelir. Sonuçta beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar.
Çölyak her yaşta ortaya çıkabilen bir hastalıktır ve her yaşta tanısı konulabilir. Ancak çocukluk çağında çölyak tanısı koymak çok daha kolaydır. Sebepsiz karın ağrısı, alerji, inatçı kusma, deri döküntüsü, tedaviye rağmen düzelmeyen kansızlık ve gelişme geriliği gibi belirtiler çölyak hastalığının göstergesi olabilir. Ancak erişkinlerde tanının koyulması çocuklardaki kadar kolay olmuyor. Çünkü yetişkinlerde bu belirtilerden sadece biri de görülebiliyor.
Çoğunlukla çölyak belirtileri ilişkili bir başka hastalığı da düşündürmektedir. Kemik kırıklarına ve ağrılarına sebep olduğu için osteoporoz veya karın ağrısından dolayı laktoz intoleransı gibi hastalıklar sanılabilir.
Çölyak hastalığının insan sağlığı üzerinde önem taşıyan birçok değişimlere neden olmasından dolayı doğru teşhisi önemlidir. Kan testleri ve sonrasında ince bağırsak biyopsisi ile kesin tanı konulmaktadır. Kan testlerinde anti-gliadin igA, anti doku transglutamin, anti endomisyum antikorları bakılır. Endoskopiden önce 6-8 hafta normal beslenilmelidir. Glutensiz beslenme sonrası endoskopi hatalı sonuç verebilir.
Çölyak Hastalığı Alerji Testleri, Rezonans ve Homeopati v.b yöntemlerle teşhis edilemez.
Belirtileri Nelerdir?
-Karın Bölgesinde öne doğru şişkinlik
-Yaşa göre kilo azlığı
-Kas zayıflığı
-Kansızlık
-Dışkıda anormallik, büyük tuvalet ihtiyacı artması
-Kusma
-Bezginlik
-İştahsızlık
-Büyüme geriliği
-Ağız içinde oluşan aftlar
-İştahsızlık, gaz şikayetleri
-Eklem ve kemik ağrıları
-Sinirlilik
-Ciltte kaşıntılı döküntüler
“Çölyak hastalığının tek tedavisi glutensiz bir diyettir.”
Diyetin sıkı bir şekilde uygulanması ile düzleşen ince bağırsak yüzeyi normal şeklini ve işlevini tekrar kazanmaktadır. Çok az miktarda alınan gluten bağırsaklardaki tahribatın tekrarlamasına neden olur.
Glutensiz bir diyetin uygulanması süresince çölyak hastasının genellikle bir şikayeti olmaz. Beslenme tarzının değiştirilmesinin ardından genelde kısa bir süre içerisinde şikayetler belirgin şekilde azalır. 15 gün içerisinde klinik düzelme, 6 ay içerisinde de antikorlarda düzelme gerçekleşir. Şikayetlerin tamamen kaybolma süresi ince bağırsaktaki tahribat derecesi, hastanın yaşı, ve diğer faktörlere göre değişkenlik gösterebilir.
Kesin tanı konulduktan sonra genellikle sekonder laktoz intoleransı meydana gelir ve buna karşı önlem olarak ilk 15 gün; süt ve süt ürünleri verilmez. Emilim bozuklukları olabileceği için ilk 3 ay demir, vitamin ve çinko desteği sağlanmalıdır.
“Çölyak ve Beslenme” ile ilgili detaylı bilgiler için diğer makalelerimize de göz atmayı ihmal etmeyin .
Biz Merve Diyet Zayıflama Merkezi olarak İstanbul ve Online Diyet arayışı içerisinde olanların yanındayız. Bizlere danışmak istediğiniz herhangi bir konu olursa 0543 214 88 08 numaralı hat üzerinden iletişime geçebilirsiniz.